Orta Çağ’dan çok daha önce Mısırlılar baharatı yaygın olarak kullanıyorlardı. Hem yemeklerine lezzet katmakta hem kozmetik ürünlerinde hem de mumyalama işleminde…


Orta Çağ’da Avrupa’da değerli taşlar ve altın kadar değerli olan baharatların tarihi neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. Soğutarak saklama, dondurma gibi tekniklerim olmadığı Orta Çağ döneminde Avrupalılar hijyen şartlarının yeterli olmayışı sebepli yiyeceklerinin çabuk bozulması sorunu ile karşılaşıyorlardı. Yiyecekleri taze gibi göstermek ve lezzet katmak için kullandıkları baharatlar ciddi talep görüyordu. Hatta baharatlar o kadar kıymetli hale geldi ki, bu sebeple Avrupa ülkeleri sömürgeler kurmaktan, Hindistan ve Asya ülkeleri üzerinde şiddetli rekabet yaşamaktan kendilerini alamadılar.

Orta Çağ’dan çok daha önce Mısırlılar baharatı yaygın olarak kullanıyorlardı. Hem yemeklerine lezzet katmakta hem kozmetik ürünlerinde hem de mumyalama işleminde… Baharatlar Orta Doğu ve Doğu Akdeniz üzerinden Avrupa’ya yayılmıştır.

Yaşanılan baharat ticareti ve Avrupa’nın baharat üretebilen ülkelere ve insanlarına eziyetleri sonrasında, artık dünya üzerinde insanların daha iyi şartlarda yaşamayı amaçlayarak göç etmeye başlamaları ile farklı baharatlar, baharat karışımları ve geleneksel yemekleri dünyaya yayılmaya başladı.

İnsanlık tarihi kadar eski olan baharatların keşfine bakacak olursak da, avcı ve toplayıcı olan mağara insanlarının avladıkları hayvanların etlerini saklamak için bazı bitkilerin yapraklarına sardığı ve bu sayede etin daha lezzetli olduğunu keşfettikleri tahmin edilmektedir. Sonraları bitkilerin ve baharatların sağlığa olan olumlu etkilerini öğrendikleri, pişirmeyi öğrendikten sonra da yemeklerde kötü tat ve kokuları maskelerken lezzet katkısını fark ettikleri bilinmektedir.

Eski kil tabletlerde, taş tabletlerde ve çeşitli kaynaklarda baharatlardan bahsedildiğine sık rastlanmaktadır. Ünlü tıp ve bilim insanları baharatları kullanarak ilaçlar hazırlamışlardır. Baharatlar kutsal kitaplarda da kendilerine yer bulmuşlardır. Uzak Doğu’da sağlığa etkileri yoğun olarak kullanılmıştır. Arap dünyasında da şifa kaynağı olarak baharatlara çokça yer verilmiştir ve sonraları Avrupalılar, Çin ve Arap şifa kaynaklarını kullanmaktan geri kalmamıştır.

Dünya üzerinde baharatların yayılmasında ünlü denizcilerin keşifleri önemli yer tutmaktadır. Hatta Kristof Kolomb, baharatlar için bir deniz yolu bulmak amacıyla çıktığı yolculukta batıya giderek Amerika’yı bulmuştur. Dolayısıyla Avrupa baharatları, Amerikaya gelen ilk kolonilerin temel gıdalarının ayrılmaz bir parçası olarak yeni kıtaya taşınmıştır. Amerika Birleşik Devletleri 18.yüzyılın sonlarında dünya baharat ticaretine dahil olmuştur.

Barahatların tarihi, çeşitleri, kullanım alanları, faydaları derken çok sayıda metin, kaynak, bilimsel çalışma ve tarife rastlamak mümkündür. Yeryüzünde halen yerel olarak kullanılan veya artık tüm dünyada kullanılan baharatlar mevcuttur.

Zamanında şifa amaçlı olarak kaynaklara geçmiş baharat ve tariflerinin, günümüzde bilimsel araştırmalar ile bu şifalarının desteklenmesi de hayranlık uyandırmaktadır. Genel olarak kurutulmuş olarak kullanılan, bir miktar da taze olarak kullanılan baharatların ortak özelliği antioksidan özelliği olduğundan hem kendi raf ömürleri uzundur hem de katıldıkları ürünlere bu özelliği katmaktadırlar. Vitamin ve mineral destekleri yanında, ilave edildikleri ürüne kattıkları tat da yadsınamaz.

Artık uzay yolculuklarında astronotların yiyeceklerinde bile bulunan baharatlar, insanlık var olduğu sürece var olmaya ve hatta kıymetli olmaya devam edeceklerdir.


Kaynak: https://www.ekinyeri.com/makale/baha...-yeri-m14.html