Zeytinin tarihinin insanlık kadar eski olduğu, zeytin ağacının ilk ağaç olduğuna inanılıyor. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkan bulgular zeytin ağacı varlığını milattan önce 12bin yıl öncesine dayandırıyor. Farklı coğrafyalarda farklı hikayeleri olan ama her daim kutsal, özel ve ayrıcalıklı tutulan zeytin ve zeytin ağacı, bugün bile özellikle Akdeniz ülkeleri arasında bir yarış sebebidir.

Zeytin ağacına ve zeytine gerekli özeni, ilgiyi, yatırımı, bilimsel araştırmayı ve ülkesel pazarlama çalışmasını doğru yapanlar bir adım öndeler. Örneğin İspanya, zeytinlerin ezilmesi ve yağının posadan ayrılması ile elde edilen zeytinyağına, sıradan bir yemeklik ürün gözüyle bakmamış ve bu konuda ciddi çalışmalar yapıyor. Bitkisel yağların en sağlıklısı olan zeytinyağının dünyada yaklaşık %50’sini İspanya üretiyor.

Ancak yaşadıkları haklı gururu ülke olarak bizim de yaşamamız için yapmamız gerekenleri bilmeli ve doğru tarım politikaları ile yönetmeliyiz. Dünyanın en modern ve verimli zeytinliklerine sahip olan İspanya’nın biyoçeşitliliğe verdiği önemi göz ardı edemeyiz.

Zeytinyağı başlı başına üzerine kitaplar yazılan, çok sayıda araştırma yapılan, her türlü toplum için kutsal ve değerli olan mucizevi bir üründür. Tüm dünyada bilinir, kullanılır. En çok gıda, ilaç, kozmetik ve sabun yapımında yer alır.

Dünyada 33 ülkede üretilen zeytinyağının kalitesi ve lezzeti en başta hangi meyve çeşidinin kullanıldığı ve o hasat dönemine kadar zeytin ağacının ve zeytin tanelerinin nelere maruz kaldığı ile başlar. Genellikle Ekim-Mayıs arası hasat edilir. Yöresel olarak farklı şekillerde yani elle, sırıkla, makine ile hasat edilen zeytin taneleri fabrikalarda ya da yöreye ait atölyelerde sıkılarak farklı özelliklerde zeytinyağları elde edilir. Farklı bileşenlerin varlığı, doğru üretim tekniğinin kullanılmaması veya çevresel etkenlerle iyi ve doğru ürün eldesi ancak kontrollü, analizleri yapılan üretim şeklinde mevcuttur.

Önemli uyarı; özellikle yol kenarlarında sızma adı altında satılan zeytinyağlarını tüketmeyiniz. İçerisinde ne olduğunu bilmeniz mümkün değil. Sizlere zeytinyağı adı altında farklı yağlar satma ihtimalleri yüksekken, çok iyi niyetli düşünüp sızma zeytinyağı satıyor olsalar bile, asidik özelliği olan bir yağın önceden defalarca kullanılmış ve yıpranmış plastik şişelerde, özellikle de güneşin altında günlerce, haftalarca beklemiş olması tam bir facia.

Sağlığa faydaları açısından özellikle sızma zeytinyağının antioksidanlar ve E vitamini açısından zenginliği bilim insanları tarafından ispatlanmıştır. LDL kolesterole karşı korumada diğer zeytinyağı türlerine göre sızma zeytinyağı her daim öndedir. Diğer zeytinyağı çeşitleri, yağı çıkarıldıktan sonra işlendiği için bazı besin değerlerini kaybedebilmektedir.

Zeytinyağının uygulanan beslenme programlarımızda, özellikle kullanılan katı yağların yerine geçirilmesi, kalp krizi riskini ciddi ölçüde azaltmaktadır.

Zeytinyağı ve zeytin ağacı her zaman çok kıymetli olmuştur. Milattan önce 776 yılında ilk Olimpiyat Oyunlarında kazananlara ödül olarak zeytindalı ve zeytinyağı verilmiştir. Teknoloji ile birlikte zeytin ağacı ıslahı, zeytinyağı üretiminde yaşanan değişimler ilgi çekicidir. Örneğin milattan önce 200 yılında Arşimet vidası zeytinyağı preslerinde kullanılmaya başlamıştır. Ancak Meksika’ya ilk zeytin ağacı milattan sonra 1524 yılında dikilmiştir. Yine milattan sonra 1550 yılında Leonardo da Vinci zeytinyağı presi tasarlarken, Van Gogh’un zeytinliklerle ilgili 16 adet tablo yapması milattan sonra 1887 yılındadır. Amerikan mutfağına zeytinyağının girişi 1920’li yıllarda Avrupalı göçmenler tarafından yapılmıştır.

İlginç tarihi ilerleyişi, sağlığa faydaları ve lezzeti ile vazgeçilmez olan zeytinyağının alırken ambalajına bakmayı, etiketini okumayı, kuru-serin ve karanlık bir ortamda saklamayı ihmal etmeyin…

Kaynak: https://www.almeri.com.tr/makale/kal...-anlasilir-m13